Rome: Sant’Andrea della Valle

De Sant’Andrea della Valle.

De Sant’Andrea della Valle is een enorme kerk in de rione Sant’Eustachio, niet ver van de Campo de’ Fiori en de Piazza Navona. Ze werd gebouwd op de plek van een veel oudere kerk (de San Sebastiano in Via Papae) en een palazzo dat eigendom was van de invloedrijke familie Piccolomini uit Siena. De bouw van de Sant’Andrea begon in 1591, maar de kerk werd pas gewijd in 1650. Verschillende architecten hebben in de loop der jaren aan de kerk gewerkt, onder wie Carlo Maderno (1556-1629) en Carlo Rainaldi (1611-1691). De plannen die Maderno maakte, werden na 1608 uitgevoerd en ze hielden mede de bouw van een gigantische koepel in, die tussen 1620 en 1622 verrees. Deze is de op twee na hoogste koepel in Rome, na die van de Sint Pieter (uiteraard) en die van de twintigste-eeuwse kerk van Santi Pietro e Paolo in de wijk EUR.

Rainaldi voegde tussen 1655 en 1665 zijn gevel toe. Deze heeft een tekst die naar Paus Alexander VII, paus tussen 1655 en 1667, verwijst:

“Alexander Sept[imus] P[ontifex] M[aximus] S[ancto] Andreae Apostolo an[no] salutis MDCLXV”

Alexander werd geboren als Fabio Chigi, en net als de familie Piccolomini was de familie Chigi afkomstig uit Siena.

Interieur van de kerk.

De kerk is uiteraard gewijd aan Sint Andreas de Apostel (Andrea in het Italiaans), de broer van Petrus. Zijn standbeeld – gemaakt door Ercole Ferrata (1610-1686) – vinden we in een nis links van de hoofdingang. Boven het beeld zien we een tondo die wordt vastgehouden door twee putti, met daarin een gebeeldhouwd kruis in de vorm van een X. Dit verwijst naar de overlevering dat Sint Andreas aan zo’n merkwaardig gevormd kruis de marteldood stierf. De heilige in de nis aan de andere kant van de hoofdingang is Sint Sebastiaan, hetgeen natuurlijk refereert aan de kerk van San Sebastiano die tegen de vlakte ging om ruimte te maken voor de Sant’Andrea. Sebastiaan is eenvoudig te herkennen aan de bundel pijlen in de tondo boven zijn nis.

De gigantische koepel van de kerk heeft een diameter van 16,1 meter. Hij is 80 meter hoog en men kan hem het beste van een afstandje bewonderen, bijvoorbeeld vanaf de Gianicolo aan de andere kant van de Tiber of vanaf de cupola van de Sint Pieter. De binnenkant van de koepel is voorzien van fresco’s van de hand van Giovanni Lanfranco (1582-1647). Deze kunstenaar schilderde zijn Tenhemelopneming in de jaren 1620. De muur van de apsis van de Sant’Andrea werd gedecoreerd door Mattia Preti (1613-1699), de Hospitaalridder uit Calabrië. Ik schreef al eens eerder over zijn werk in een bijdrage over de Galleria Corsini. Drie grote rechthoekige schilderijen sieren de muur. Het schilderij links toont het martelaarschap van Sint Andreas aan het X-vormige kruis, dat in het midden betreft zijn dood aan hetzelfde kruis en het derde en laatste gaat over zijn begrafenis nadat hij van het kruis is afgenomen.

Schilderijen op de apsismuur door Mattia Preti.

In deze kerk kan men de graftombes van de Pausen Pius II en Pius III vinden. Eerstgenoemde werd geboren als Enea Silvio Bartolomeo Piccolomini (1405-1464), laatstgenoemde – de neef van de eerstgenoemde – heette Francesco Todeschini Piccolomini (1439-1503). Oorspronkelijk waren deze graftombes natuurlijk geen onderdeel van de kerk, aangezien beide pausen allang dood waren voordat de bouw van de Sant’Andrea überhaupt begon. De tombes bevonden zich aanvankelijk in de oude Sint Pieter en werden in 1614 naar hun nieuwe locatie verplaatst op bevel van Paus Paulus V (1605-1621). Deze verhuizing was eigenlijk bijzonder gepast, want beide pausen waren telgen van de familie Piccolomini uit Siena, wier palazzo werd afgebroken om ruimte te maken voor de nieuwe kerk. Dit palazzo was nota bene gebouwd in opdracht van Enea Piccolomini, dus in zekere zin werd hij door de verhuizing weer thuisgebracht (de monumenten zijn cenotafen, maar beide pausen liggen wel degelijk in de kerk begraven).

Het pontificaat van Paus Pius III behoort tot de kortste in de geschiedenis. Het duurde in 1503 slechts 26 dagen, dus zijn fraai bewerkte graftombe van vier verdiepingen staat niet helemaal in verhouding tot zijn verdiensten (hij bouwde wel een van de mooiste bibliotheken ter wereld). De tombe van Pius II (van ca. 1470) heeft eveneens vier verdiepingen en het monument van Pius III is vermoedelijk op deze tombe gebaseerd. Misschien zijn de beide tombes voor sommigen wat moeilijk te vinden: men moet omhoog kijken, want ze bevinden zich boven de twee zij-uitgangen.

De kerk gezien vanaf de Sint Pieter.

Bronnen

6 Comments:

  1. Pingback:Rome: Santa Maria dell’Anima – – Corvinus –

  2. Pingback:Rome: Galleria Corsini – – Corvinus –

  3. Pingback:Rome: San Luigi dei Francesi – – Corvinus –

  4. Pingback:Rome: San Paolo fuori le Mura – – Corvinus –

  5. Pingback:Rome: Sant’Andrea della Valle – – Corvinus –

  6. Pingback:Rome: De Sint Pieter – – Corvinus –

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.