Milaan: San Simpliciano

De San Simpliciano.

Een van mijn reisgidsen noemt de San Simpliciano een “juweeltje”. Dat is een beetje overdreven, maar de kerk is niettemin een bezoek waard. Ze is een van de drie of vier kerken in Milaan die zijn gesticht door Sint Ambrosius (ca. 340-397). De kerk werd in 401 voltooid en werd oorspronkelijk als de Basilica Virginum aangeduid, de Basilica van de Maagden. Later werd ze omgedoopt tot de San Simpliciano, ter ere van Ambrosius’ opvolger als bisschop van Milaan, Simplicianus. De andere aan Ambrosius toegeschreven kerken zijn de Sant’Ambrogio, de San Nazaro in Brolo en niet meer bestaande San Dionigi.

De gevel van de San Simpliciano is ietwat apart. Deze is overwegend een ontwerp van Carlo Maciachini (1818-1899), die vooral bekendheid geniet als ontwerper van het Cimitero Monumentale di Milano, een monumentale begraafplaats verder naar het noorden. Maciachini voegde de façade in 1870 toe, maar besloot om de een of andere reden de oorspronkelijke hoofdingang te behouden. Deze was, in tegenstelling tot de nieuwe delen van de gevel, niet opgetrokken uit baksteen.

Decoraties van de hoofdingang.

De beslissing om dit gedeelte van de oude gevel niet te slopen heeft geleid tot het behoud van enkele van de middeleeuwse versieringen. Aan beide zijden van de ingang zien we beeldhouwwerk met twee processies van vrouwen die lampen dragen, misschien een verwijzing naar de Gelijkenis van de wijze en dwaze maagden in Mattheus 25:1-13 (zie Rome: Santa Maria in Trastevere).

De mozaïeken op de gevel werden toegevoegd als onderdeel van Maciachini’s restauratie van 1870. Het mozaïek boven de rechter ingang toont de heiligen Scholastica en Benedictus van Nursia, dat boven de linker ingang de heiligen Sisinius, Martyrius en Alexander. Merk op dat de inscripties met hun namen in het Italiaans zijn, niet in het Latijn.

Sisinius, Martyrius en Alexander waren, volgens de overlevering, christenen uit Cappadocië die Sint Vigilius van Trente tijdens zijn missies zouden hebben vergezeld. Rond het jaar 397 zouden ze zijn gedood door heidenen terwijl ze pogingen ondernamen om de lokale bevolking tot het Christendom te bekeren. Hun overblijfselen werden naar Milaan gebracht, waar bisschop Simplicianus ze liet begraven in de Basilica Virginum. De relikwieën van de bisschop zelf worden ook in de kerk bewaard.

Sisinius, Martyrius en Alexander.

Interieur van de kerk.

Volgens een legende zouden Sisinius, Martyrius en Alexander de Lombardische Liga hebben geholpen om de troepen van Frederik Barbarossa, keizer van het Heilige Roomse Rijk, in 1176 bij Legnano te verslaan. Voor en tijdens de strijd vlogen er drie duiven van de kerk naar het slagveld bij Legnano en landden op de carroccio, de oorlogswagen van de Liga. Dit werd geïnterpreteerd als een teken van de aanstaande Lombardische overwinning, en de Liga behaalde inderdaad de zege. De keizer kon nog maar net het vege lijf redden.

Het interieur van de San Simpliciano is simpel en weinig spectaculair. Versieringen zijn er nauwelijks. Hoewel het erg donker was in de kerk, was er gelukkig net genoeg licht om de fresco’s van Aurelio Luini (ca. 1530-1593) te kunnen bewonderen. Deze zijn geschilderd op de lagere delen van de twee pijporgels nabij het hoofdaltaar. Luini’s engelen die allerhande muziekinstrumenten bespelen zijn erg bekoorlijk.

Het hoogtepunt in de kerk is echter het grote fresco in de apsis van de hand van Ambrogio Bergognone (gestorven ca. 1524). Zijn Kroning van de Maagd werd in 1508 geschilderd (of iets eerder) en is een waar meesterwerk. Het fresco is bijzonder kleurrijk en leek in uitstekende staat te zijn toen ik de kerk in augustus 2016 bezocht.

Fresco door Bergognone.

Voor deze bijdrage heb ik gebruik gemaakt van de Dorling Kindersley reisgids voor Milaan en de Meren (2010). Het Italiaanse Wikipedia heeft een goed artikel over de kerk, met meer afbeeldingen.