De kerk van San Pietro moet u niet bezoeken vanwege de fantastische kunstwerken. Die bezit de kerk namelijk niet. Wel heeft de kerk een mooie gevel, die verrassend genoeg niet eens meer compleet is. Ook de koepel van de San Pietro is een nadere inspectie waard. Zeker als het begint te schemeren en het laatste zonlicht valt op de zachtroze steen van de Monte Subasio die bij de bouw van de kerk is gebruikt, realiseert de bezoeker zich hoe mooi en bijzonder Assisi eigenlijk is.
De kerk is onderdeel van een abdij die in de tiende eeuw werd gebouwd door Benedictijnen. De kerk die we tegenwoordig zien, dateert echter van de dertiende eeuw. Ze werd in 1253 gewijd door Paus Innocentius IV (1243-1254). De fraaie Romaanse gevel werd in 1268 voltooid. Oorspronkelijk stond er nog een driehoekig fronton bovenop, maar dat raakte zwaar beschadigd tijdens de aardbeving van 1832 die ook de kerk van Santa Maria degli Angeli in de vallei beschadigde. Het fronton werd vervolgens verwijderd, en sindsdien gaat de San Pietro met een bijna vierkante gevel door het leven. De drie grote roosvensters zijn prachtig. Tot begin veertiende eeuw stond de kerk buiten de stadsmuren, maar na een uitbreiding van die muren werd ze in Assisi opgenomen.
Het interieur van de kerk is bijzonder eenvoudig. Ooit had de San Pietro een weelderig Barokinterieur, maar dit interieur uit de zeventiende eeuw werd in 1954 verwijderd. Wie nu de kerk binnengaat, betreedt een donker, somber gebouw met weinig versieringen. Enkele graftombes tegen de binnengevel zijn nog de moeite waard, net als een drietal tamelijk verweerde fresco’s in de Cappella del Sacramento die worden toegeschreven aan Pace di Bartolo. Hij was een leerling van de grote Giotto di Bondone (ca. 1266-1337). Op een van de fresco’s zien we een bisschop die Sint Victorinus moet voorstellen. Volgens de overlevering was hij een van de opvolgers van Rufinus, de eerste bisschop van het stadje, en stierf hij omstreeks het jaar 240 de marteldood. Onder het hoogaltaar worden zijn overblijfselen bewaard.
Onder de apsis bevindt zich een crypte waarin tegenwoordig een klein museum is gevestigd. Het bezit onder meer een werk van de Umbrische schilder Matteo da Gualdo (ca. 1430/35-1507). Aan de linkerzijde van de kerk is de Cappella del Rosario aangebouwd. De kapel bezit een altaarstuk dat van begin zeventiende eeuw dateert (1611).
Bronnen: het Italiaanse Wikipedia en de Key to Umbria website.