Fiesole: De Duomo

Duomo van Fiesole.

Men kan de Duomo van Fiesole zeker niet het meest elegante gebouw van Italië noemen. Het gebouw is simpel en robuust, en gemaakt van grote blokken tufsteen. De Duomo werd gebouwd in de vorm van een klassieke Romeinse basilica, met de apsis gericht op het zuidoosten. Haar officiële naam is de Cattedrale di San Romolo, naar de eerste-eeuwse martelaar Sint Romulus. Romulus was, volgens de overlevering althans, de eerste bisschop van Fiesole en stierf de marteldood tijdens de regering van de Romeinse keizer Domitianus (81-96). Sint Romulus is tevens de beschermheilige van Fiesole. Echter, zoals bij zoveel martelaren uit het vroege Christendom kan men betwijfelen of hij wel echt heeft bestaan.

De kathedraal werd in 1028 gebouwd onder leiding van de toenmalige bisschop van Fiesole, Jacopo il Bavaro (Jacob de Beier), wiens episcopaat van 1027 tot 1039 duurde. De oorspronkelijke kathedraal van de stad bevond zich verder heuvelafwaarts, maar Jacopo besloot haar om veiligheidsredenen te verplaatsen naar het gebied binnen de stadsmuren. Deze beslissing was mogelijk ingegeven door nederlagen op het slagveld die Fiesole tegen Florence had geleden. De Duomo werd in de volgende eeuwen vergroot. In 1213 werd de ranke klokkentoren toegevoegd. Hoewel Fiesole al in 1125 definitief was verslagen en onderworpen door Florence, werd de kathedraal gespaard en bleef deze een belangrijke plaats voor de eredienst. Het hedendaagse uiterlijk van het gebouw, en dan in het bijzonder dat van de gevel, kan worden toegeschreven aan renovaties aan het einde van de negentiende eeuw.

Interieur van de kathedraal.

Drieluik van Bicci di Lorenzo.

Het interieur van deze kerk is extreem eenvoudig. Simpele grijze zuilen met Romeinse kapitelen verdelen de basilica in een middenschip en twee zijbeuken. De vloer is al helemaal niet gedecoreerd: we zien louter goedkope tegels. Toen ik de kathedraal in juni 2016 voor het laatst bezocht, was het binnen ongebruikelijk donker. Alle lampen waren uitgeschakeld en alleen het natuurlijke licht dat het gebouw door de nauwe ramen binnenkwam, zorgde nog voor enige verlichting. Het maakte mij allemaal weinig uit. Buiten was het erg heet en binnen lekker koel, dus ik nam plaats in een van de kerkbanken om mijn ogen aan de duisternis te laten wennen.

De Duomo is gelukkig niet verstoken van iedere vorm van decoratie. Rechts van het altaar treft men een fresco van Sint Sebastiaan door Pietro Perugino aan. Hoewel Perugino (ca. 1446-1523) een beroemde kunstenaar was, is dit fresco nogal klein en bepaald geen meesterwerk. Ik moet zelfs bekennen dat ik het compleet over het hoofd heb gezien en het pas terugzag op een van de foto’s die ik had genomen. Natuurlijk kan ik dit gemakkelijk toeschrijven aan het gebrek aan licht in het gebouw of aan het feit dat de toegang tot het altaar met een touw was afgesloten, maar het feit dat ik het fresco heb gemist toont ook wel aan dat het onopvallend en niet spectaculair is. Het genoemde altaar heeft een marmeren voorzijde en dateert van 1273. De schelp van de apsis is versierd met fresco’s van de lokale kunstenaar Nicodemo Ferrucci (1575-1650). Zijn Storie di San Romolo – gebeurtenissen uit het leven van Sint Romulus – zijn van middelmatige kwaliteit.

Sint Romulus.

Het interessantste kunstwerk in de Duomo is een Laatgotisch drieluik van Bicci di Lorenzo (1373-1452), een kunstenaar van wie we ook werk hebben gezien in het Convento di San Francesco in Fiesole en in Rignano sull’Arno. Het drieluik – dat dateert van 1440-1450 – toont ons een Madonna met Kind met twee knielende engelen. De mannen die links en rechts staan afgebeeld zijn geïdentificeerd als de heiligen Alexander, Petrus, Donatus en Romulus. Dit zou wel eens de oudste bekende afbeelding van Sint Romulus kunnen zijn. Petrus behoeft natuurlijk geen verdere introductie; hij houdt hier de Sleutels van de Hemel vast. Sint Alexander is daarentegen problematisch, want er waren vele heiligen met de naam Alexander. Met betrekking tot Sint Donatus bestaat er een soortgelijk probleem. Aangezien hij de kazuifel van een bisschop draagt, zou hij Sint Donatus van Arezzo kunnen zijn, bisschop en patroonheilige van die stad. Waarschijnlijker is echter dat hij de Sint Donatus is die in de negende eeuw bisschop van Fiesole was.

Vergeet niet een blik te werpen op de binnengevel van de kerk, waar hoog boven de ingang een groot beeld van Sint Romulus in geglazuurde terracotta is geplaatst. Het werd in 1521 gemaakt in het atelier van Giovanni della Robbia. De opdracht kwam van Guglielmo Folchi, bisschop van Fiesole (ca. 1510-1530). De gelatiniseerde versie van diens naam staat onder het beeld.

One Comment:

  1. Pingback:Florence: De Brancacci-kapel – – Corvinus –

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.