Trieste stond in de Oudheid bekend als Tergeste. Het is niet helemaal duidelijk wie de oorspronkelijke inwoners waren. Misschien behoorden ze tot de Histri of de Keltische Carni, maar het is ook mogelijk dat ze Veneti waren. In elk geval lijkt de naam Tergeste (Terg-este) de Venetische hypothese te ondersteunen,…
In de zomer van 2017 bezochten we Aquileia, ooit een bruisende Romeinse stad met misschien wel meer dan 100.000 inwoners. De Romeinse dichter Ausonius (ca. 310-395) zette de stad in de vierde eeuw nog op de negende plaats van belangrijkste steden van het Romeinse Rijk. Die vierde eeuw was een…
Wat een teleurstelling! Ik hoopte via de Via Demetriade op de oude Via Latina te kunnen komen, maar het archeologisch terrein met de restanten van de weg bleek afgesloten te zijn met een hek. En dat hek zat op slot. Ik maakte daarom maar wat foto’s door het gaas heen…
In de zomer van 2018 maakte ik een prachtige wandeling langs de beroemde Via Appia, waarvan ik op deze website uitgebreid verslag heb gedaan. Onderdeel van de wandeling was een heel klein stukje van de wat minder bekende Via Latina. Ik nam me toen al voor ooit een wandeling langs…
Het Museo Nazionale Romano opende al in 1890 zijn deuren. De omvangrijke collectie van het museum is thans verdeeld over vier locaties: de eerder besproken stadspaleizen Palazzo Massimo en Palazzo Altemps, de Crypta Balbi en de Baden van Diocletianus. De baden kunnen als de oorspronkelijke locatie van het museum worden…
Het Palazzo Altemps is vernoemd naar de Duitse kardinaal Mark Sittich von Hohenems (1533-1595). Diens moeder Chiara de’ Medici was een zuster van Paus Pius IV, die van 1559 tot 1565 op de troon van Petrus zat. Een van de belangrijkste wapenfeiten van deze paus was het voorzitten van de…
Het negentiende-eeuwse Palazzo Massimo is thans de hoofdzetel van het prestigieuze Museo Nazionale Romano, dat geheel gewijd is aan de Romeinse beschaving. Er is ongelooflijk veel te zien in het museum, eigenlijk veel te veel voor één bezoek. Het is dan ook ondoenlijk om een bijdrage over het museum te…
In het pittoreske stadje Desenzano aan het Gardameer stond ooit een imposante Romeinse villa. Zoals alle Romeinse villa’s was ook deze villa in de eerste plaats een landbouwbedrijf. Het gedeelte waar de gebouwen moeten hebben gestaan die verband hielden met landbouwactiviteiten is niet opgegraven. Dat geldt wel voor het privégedeelte,…
Wie zonder enige voorbereiding het dorpje Grand in de Vogezen binnenrijdt, zal zich wellicht afvragen hoe het in vredesnaam aan zijn naam is gekomen. Grand is met een bevolking van minder dan 400 zielen allesbehalve grand. De naam Grand heeft echter niets met het Franse adjectief voor ‘groot’ te maken.…
Jonvelle in de Haute-Saône is een dorpje met minder dan 125 inwoners. De belangrijkste attractie is het Musée des Vestiges Gallo-Romain, dat gewijd is aan de overblijfselen van een villa uit de Romeinse tijd. Bij een villa denken we tegenwoordig al gauw aan een groot huis, maar in de Oudheid…
Het komt in Rome weleens voor dat aan een gebouw of monument volledig te goeder trouw een verkeerde naam wordt toegekend. Die naam beklijft dan, ook al ziet men later in dat ze eigenlijk niet correct is. Een goed voorbeeld is de kerk van Santa Maria sopra Minerva, waarvan lang…
De term ‘filibusteren’ verwijst naar politici die in het parlement eindeloze redevoeringen houden. Ze praten over allerhande onderwerp die eigenlijk niet ter zake doen, met als enige doel te voorkomen dat het debat kan worden gesloten en een stemming kan plaatsvinden. Voor zover ik weet, moeten we voor de oudste…
Positieve actie ten behoeve van minderheden of politiek achtergestelden is geen modern fenomeen. Ook in de Oudheid bestond het al. In de vierde eeuw BCE werd in de Romeinse Republiek een vorm van positieve actie geïntroduceerd. Dat gebeurde na een buitengewoon verhit debat. ‘Positieve discriminatie’ was toentertijd net zo controversieel…
Andematunnum was een van de belangrijkste plaatsen (oppida) van de Gallische stam van de Lingones. Deze stam stond aan de kant van de Romeinen tijdens de Gallische Oorlog van Julius Caesar (58-50 BCE). Dat blijkt onder meer uit het feit dat Caesar zijn legioenen in hun gebied liet overwinteren[1] en…
Vesontio was de belangrijkste stad (oppidum) van de Gallische stam van de Sequani. Hun naam verwijst naar het Latijnse woord voor de rivier de Seine (Sequana), maar of ze zichzelf ook Sequani noemden, is nogal twijfelachtig. Het moderne Besançon is een leuke stad met een prachtige kathedraal. Op straat vinden…
De Vaticaanse Musea bezitten een prachtige collectie vroegchristelijke sarcofagen. De meeste dateren van de vierde eeuw van onze jaartelling. Dit was voor het christendom een cruciale periode in zijn geschiedenis. In het midden van de eeuw daarvoor waren er onder de keizers Decius en Valerianus nog christenvervolgingen geweest. Omstreeks het…
Het Heilige Gebied van het plein met de naam Largo Argentina is een van de schilderachtigste plekjes van Rome. Hier vinden we, naast een van de bekendste kattenasielen van de stad, de restanten van vier Romeinse tempels die ooit het Marsveld (de Campus Martius) sierden. Voor het gemak worden ze…
De Grote Ludovisi Sarcofaag werd in 1621 gevonden nabij de Porta Tiburtina, een van de oostelijke poorten van de stad Rome. De grafkist werd vernoemd naar kardinaal Ludovico Ludovisi (1595-1632), een fanatieke verzamelaar van oudheden. De sarcofaag kan worden gedateerd op omstreeks 250-260, dus ze is iets jonger dan de…
De Portonaccio Sarcofaag is een grote sarcofaag die staat in het Palazzo Massimo, een van de vier locaties van het Museo Nazionale Romano. De kist is een indrukwekkend staaltje vakmanschap uit de tweede eeuw. Ze werd in 1931 in de buurt van de Via Tiburtina gevonden kan op omstreeks het…
De Italiaanse regio Umbrië is een moderne creatie. Historisch bezien was de streek waar de oude Umbriërs leefden, ‘het oudste volk van Italië’[1], zowel veel kleiner als veel groter. De streek was kleiner omdat het westelijke deel van Umbrië in handen van de Etrusken was, die er woonden in steden…