De derde aflevering van de IJzeren Eeuw staat in het teken van de maakbaarheid van samenleving en mens. Centraal staan de activiteiten van de visionaire generaal Johannes van den Bosch (1780-1844), die in een groot sociaal experiment de armen van zijn tijd wilde verheffen en zelfstandig wilde maken. Armoede was…
Op 30 november 1813 landde prins Willem Frederik van Oranje-Nassau op het strand van Scheveningen. De prins aanvaardde de soevereiniteit uitsluitend “onder waarborging ener wijze Constitutie”, een Grondwet die er op dat moment nog niet was. Het ontbreken van zo’n document verhinderde de soeverein vorst echter niet alvast voortvarend met…
Waar de zeventiende eeuw voor Nederland een eeuw van goud was, was de negentiende eeuw er een van ijzer. Aan deze IJzeren Eeuw wijdde de NPO in 2015 een serie in dertien delen. In deze serie zien we met elke aflevering een onderdeel van het moderne Nederland ontstaan. Het koningshuis,…
(gastbijdrage door Geerten Boogaard) Eind 2016 verscheen weer een wetenschappelijke vorstenbiografie. ‘Onder auspiciën van het NIOD’, maar zonder koninklijke zegen, leverde sociologe Jolande Withuis haar langverwachte biografie over Koningin Juliana af. Door de NIOD-achtergrond van de schrijfster zit de lezer op de eerste rij wat de oorlogsjaren betreft. Heel nauwkeurig…
I think this is actually the first time I dedicate a post to a famous square in an Italian city. But then again, the Piazza San Marco in Venice is not just your average square. In fact, my Trotter travel guide informs me that it is the only square in…
A trip to Venice can never be complete without a visit to what is arguably the Serenissima’s most important and most famous religious edifice: the Basilica di San Marco. What is most surprising about the basilica is that, although it is almost a millennium old and has been dedicated to…
Maritiem historicus Ronald Prud’homme van Reine schreef met Zeehelden (2005) een kort, maar informatief boek over de zeeheldencultus die in de zeventiende eeuw ontstond. Daarbij trekt hij een parallel met hedendaagse sportidolen en popsterren. Het boek biedt een goede introductie op de organisatie van de marine van de Republiek en…
De laatste aflevering van De Gouden Eeuw gaat over het einde van het sprookje. De Republiek raakt vanaf het laatste kwart van de zeventiende eeuw haar dominante positie op het gebied van handel, kunst, wetenschap en oorlogsvoering langzaamaan kwijt. Andere staten nemen die positie over, in het bijzonder Engeland, met…
De twaalfde aflevering van De Gouden Eeuw speelt zich af na de Vrede van Munster in 1648. De oorlog met Spanje is afgelopen, de Republiek is eindelijk erkend als soevereine mogendheid. De jaren daarvoor had de Republiek een oorlogseconomie gehad, die nu moest worden afgebouwd. In vredestijd gelden immers andere…
Aflevering nummer elf van De Gouden Eeuw staat in het teken van de opkomst van de moderne natuurwetenschappen, niet ten onrechte gekwalificeerd als de belangrijkste erfenis van deze eeuw van goud. Niet langer werd wijsheid gevonden door enkel boeken te lezen, maar vooral door zelf te gaan onderzoeken en waar…
De tiende aflevering van De Gouden Eeuw staat geheel in het teken van een volgens velen typisch Nederlandse waarde: tolerantie, en dan vooral op religieus gebied. De aflevering maakt echter duidelijk dat, hoewel er in de Republiek inderdaad een relatief grote mate van tolerantie was die vele religieuze vluchtelingen van…
In aflevering negen van De Gouden Eeuw staat de kunsthandel centraal. Een hoofdrol is weggelegd voor de hedendaagse kunsthandelaar Jan Six jr. (1978), oftewel Jan Six nummer elf.[1] Stamvader van het geslacht-Six is de zeventiende-eeuwse Amsterdamse textielhandelaar Jan Six (1618-1700). Six werd onderdeel van het Amsterdamse establishment door zijn huwelijk…
Waar de vorige aflevering van De Gouden Eeuw zich richtte op de handel en wandel van de nieuwe rijken van die tijd, staat de achtste aflevering van de serie geheel in het teken van de nieuwe armen. Een van die armen is de Deense Elsje Christiaens (ca. 1646-1664), de ‘arme…
De zevende aflevering van De Gouden Eeuw richt zich op de nieuwe rijken van die tijd, de mensen die voor het eerst geld als water konden uitgeven. Wat deden ze met dat geld, hoe vermaakten ze zich en wat vonden anderen van hun gedrag? De aflevering licht het toe aan…
Met het devies ‘God schiep de wereld, maar de Nederlanders maakten hun eigen land’ gaat de zesde aflevering van de Gouden Eeuw in op stadsuitbreiding en het typisch Nederlandse verschijnsel van de polders. In het kader van de stadsuitbreiding wordt de casus van Amsterdam besproken, in de zeventiende eeuw een…
De vijfde aflevering van De Gouden Eeuw neemt ons mee naar de wereld van peper, nootmuskaat, foelie en kruidnagelen, de Wereld van de VOC. Het is meteen de meest confronterende aflevering van de hele serie, waarin duidelijk wordt dat de VOC-mentaliteit niet alleen het over grenzen heen kijken inhield[1], maar…