Het huidige Aquileia is een klein en aangenaam stadje met zo’n 3.500 inwoners in de regio Friuli Venezia Giulia in Noordoost-Italië. In de Oudheid was Aquileia daarentegen een grote en welvarende stad met een bevolking die mogelijk meer dan 100.000 zielen telde. De stad werd in 181 BCE gesticht en…
Deze korte bijdrage gaat over een heel speciale dag van het jaar, te weten 25 december. Op deze dag vieren overal ter wereld zowel christenen als niet-christenen het kerstfeest. Op het internet zult u vaak de bewering tegenkomen dat de datum van 25 december is afgeleid van de oude cultus…
Ons kaartje voor de kerk van San Francesco gaf eveneens toegang tot het Nationaal Archeologisch Museum van Arezzo. Het museum is bijzonder, want het is gehuisvest in een voormalig klooster, dat op zijn beurt weer over de resten van een Romeins amfitheater heen is gebouwd. We hadden weinig tijd, maar…
Het kleine maar interessante archeologisch museum van Fiesole bevindt zich midden in het archeologisch gebied van de stad zelf. Hier treft men de restanten aan van een Etruskische muur, een Romeinse tempel, Romeinse openbare baden en een Romeins theater dat in de zomer nog steeds wordt gebruikt voor voorstellingen. Fiesole…
Keer op keer heb ik het gehoord of gelezen: Romeinse cavalerie was waardeloos. Ze kon alleen maar vijandelijke troepen onder de voet lopen die toch al verslagen waren. De Romeinen verwaarloosden hun ruiterij en verloren daardoor belangrijke veldslagen. Het gevolg was dat ze uiteindelijk de invasies van buitenaf niet meer…
De stad Rome begon als een verzameling dorpjes op verschillende heuvels nabij de rivier de Tiber. Het leven was er noch erg comfortabel, noch erg veilig. Oorlog lag altijd op de loer. Naburige stammen en volkeren waren jaloers op Rome vanwege haar gunstige ligging aan de Tiber, van waaruit ze…
De transformatie van het Romeinse leger van een leger van dienstplichtigen naar een professionele strijdmacht vond reeds plaats tijdens de Late Republiek. Toch moeten we de oprichting van een professioneel staand leger aan keizer Augustus toeschrijven. In het jaar 6 stelde hij het aerarium militare in, de militaire schatkist waaruit…
Het Principaat Nadat hij als overwinnaar uit de Romeinse Burgeroorlog was gekomen, stelde Gaius Julius Caesar Octavianus een regeringsvorm in die bekend staat als het Principaat. Deze was gebaseerd op de overbekende Republikeinse ambten en instellingen. Anders dan zijn adoptievader – de Vergoddelijkte Julius – werd de jongere Caesar geen…
Ik raakte pas bekend met de techniek die opus sectile heet na een bezoek aan een tentoonstelling in de Nieuwe Kerk in Amsterdam over de invloed van keizer Constantijn op het christelijk worden van het Romeinse Rijk. Onderdeel van de tentoonstelling was een mozaïek van een man in een wagen…
Wie bijna 2.000 jaar geleden de Limesweg van Praetorium Agrippinae (het huidige Valkenburg, Zuid-Holland) richting het oosten volgde, kwam zo’n acht kilometer verderop bij het volgende castellum langs de Rijngrens aan. Dat castellum droeg volgens de Kaart van Peutinger (Tabula Peutingeriana) de naam Matilo(ne). Wat die naam betekent, is niet…
In de eerste eeuw voor onze jaartelling woonden in wat nu de provincie Zuid-Holland is slechts weinig mensen. Volgens schattingen kunnen het er hooguit 9.000 zijn geweest. Het gebied was moerassig en slecht beschermd tegen overstroming door de zee. De inwoners van het gebied behoorden tot de stam van de…
In de Oudheid liep er een belangrijke Romeinse weg van Boulogne-sur-Mer aan het Kanaal naar de Romeinse kolonie Colonia Claudia Ara Agrippinensium bij Keulen in het huidige Duitsland. Of de weg in de Romeinse tijd een naam had, is niet bekend, maar tegenwoordig spreken we van de Via Belgica. Tegelijkertijd…
In de Plenkertstraat in het prachtige Limburgse plaatsje Valkenburg aan de Geul bevindt zich op nummer 55 een heel bijzonder museum. Museum Romeinse Katakomben heeft niet alleen een aparte naam – katakomben in plaats van het taalkundig correcte catacomben – het is ook een museum dat eigenlijk geen gelijke kent.…
Ik heb wel wat met de Via Appia, een van de bekendste Romeinse wegen in Italië. In 2013 wandelde ik samen met een vriend een heel stuk langs de oude weg, op weg naar de Catacomben van Sint-Calixtus. Onderweg passeerden we diverse bezienswaardigheden. Via de Boog van Drusus (die niets…