Santa Maria in Campitelli.
De kerk van Santa Maria in Campitelli werd in de zeventiende eeuw speciaal gebouwd voor een icoon, de Madonna del Portico. Het icoon is om twee redenen beroemd. Niet alleen zou het in de jaren 1650 een pestepidemie hebben gestopt, het is ook nog eens bijzonder vanwege de wijze waarop het gemaakt is. Het betreft namelijk geen geschilderd icoon, maar een icoon gemaakt van email. Over de ouderdom van het voorwerp zijn de meningen verdeeld. Hoewel beweerd is dat het van de zesde eeuw zou dateren, is dat niet erg waarschijnlijk. Veel aannemelijker is dat het in de dertiende eeuw werd gemaakt.
Het icoon bevond zich oorspronkelijk in de kerk van Santa Galla Antiqua. Die kerk heette eerder de Santa Maria in Portico, en dat verklaart de naam die aan het icoon is gegeven. De Santa Galla werd in 1928 afgebroken in opdracht van Mussolini, die vele gebouwen liet slopen om zijn brede boulevards te kunnen aanleggen (zie Rome: Fascistisch verleden). Toen de Madonna del Portico verantwoordelijk werd gehouden voor het beëindigen van de epidemie, besloot Paus Alexander VII (1655-1667) om een nieuwe kerk te laten bouwen waarin dit icoon kon worden geplaatst. Als architect huurde hij Carlo Rainaldi (1611-1691) in. Deze werkte tussen 1659 en 1667 aan de kerk samen met de architect Giovanni Antonio de’ Rossi (1616-1685). Het gebouw was in 1667 wel klaar, maar het interieur nog niet. Vandaar dat de wijding van de kerk pas in 1728 plaatsvond.
Interieur van de kerk.
Altaarstuk Luca Giordano.
Madonna del Portico.
De gevel van de kerk is gemaakt van travertijn. Op de gevel lezen we de Latijnse tekst:
SPQR VOTVM S ALEXAN VII P M S MARIAE IN PORTICV AD FVNDAM POS A MDCLXV
Deze tekst verwijst zowel naar het stadsbestuur van Rome als naar Paus Alexander VII. Het stadbestuur loste een gelofte in (votum solvit) door de bouw van de kerk te bekostigen. Aan het slot wordt het jaartal 1665 genoemd. Kennelijk werd toen de gevel voltooid.
De kerk heeft een mooi Barokinterieur (zie de foto hierboven) en verschillende kapellen waarin we voornamelijk werken uit de zeventiende en achttiende eeuw vinden. Kunstenaars die bijdroegen aan de decoratie van de kerk waren onder meer Giovanni Battista Gaulli, bijgenaamd Il Baciccia (1639-1709), Ludovico Gimignani (1643-1697) en Giacinto Calandrucci (1646-1707). Een van de bekendste werken hangt in de tweede kapel rechts, die is gewijd aan Sint Anna. Het gaat om het altaarstuk van de hand van Luca Giordano (1634-1705) waarop Sint Anna, haar man Joachim en hun dochter de Maagd Maria zijn afgebeeld.
In de volgende kapel staat een replica van een heidens altaar dat uit de Oudheid dateert. Het origineel werd als altaar in de kerk van Santa Galla Antiqua gebruikt. Toen die kerk werd gesloopt, werd elders in Rome een nieuwe kerk van Santa Galla gebouwd (te vinden in de buurt van het metrostation Garbatella). Het originele altaar stond eerst zestig jaar lang in de kerk van San Giorgio in Velabro, maar werd in 1988 naar de nieuwe Santa Galla verplaatst, waar het nog steeds bewonderd kan worden. De tekst op het altaar, zowel op het origineel als de kopie, is overigens evident christelijk en later toegevoegd. Deze tekst verwijst namelijk naar Jezus Christus, de Maagd Maria en Paus Gregorius VII (1073-1085).
Kopie heidens altaar.
Cappella Altieri.
Van de kapellen aan de linkerzijde is in elk geval de Cappella Altieri interessant, vooral vanwege de twee grafmonumenten. De monumenten zijn van Angelo Altieri en zijn vrouw Vittoria Parabiacchi. Waar Angelo met de hand op de borst naar het altaarstuk kijkt, kijkt Vittoria juist de kijker aan. De echtelieden zijn mensen van weinig woorden, want op het monument van de man staat alleen NIHIL (‘niets’) en op dat van zijn vrouw alleen VMBRA (‘schaduw’).
De buste van Angelo werd gemaakt door de Franse beeldhouwer Michel Maille (ca. 1643-1703), die van Vittoria door Maille en – na diens dood – Antonio Lavaggi (ca. 1666-1718). De kapel is overigens gewijd aan de Zalige Ludovica Albertoni. Ludovica was een Romeinse edelvrouw die na de dood van haar echtgenoot een tertiaris van de Franciscanen werd en haar verdere leven wijdde aan de zorg voor de armen. Ze stierf in 1533 en werd in 1671 zalig verklaard. Zij is ook afgebeeld op het altaarstuk van de beeldhouwer Lorenzo Ottoni (1658-1736), waarop ze een visioen heeft van de Heilige Familie (de kapel is mede aan Sint Jozef gewijd).
Bron: Churches of Rome Wiki.